In de akte van 1280 wordt Schoonhoven door Graaf Floris V beleend aan ridder Nicolaas van Cats. Twintig jaar later zijn de machtsverhoudingen alweer veranderd. Graaf Floris V wordt in 1296 vermoord en opgevolgd door respectievelijk graaf Jan I van Holland en Jan II graaf van Henegouwen (ook bekend als Jan van Beaumont of Jan van Blois). Ridder Nicolaas van Cats is inmiddels buiten beeld. Graaf Jan II belooft op 21 augustus 1300 aan de poorters van Schoonhoven dat hij hen zal beschermen tegen hun voormalige heer Nicolaas van Cats. Ook geeft hij toestemming om de stad van vestingwerken te voorzien:
'...so gheven wi oirlof ende volle macht onsen goeden luden van Scoenhove dat si onse voirseyde stede van Scoenhove vesten moghen ende vaste maken so waer dat zi willen alse hem goed dinkent zal bi onsen rade, ende daer toe so gheloven wi hem te sekeren ende te helpen weder elken mensche die hem dat wederstonde op dat iement wederstaen wilde.'
Net zoals de akte van 1280, is de originele akte van 1300 niet bewaard gebleven. Er is wel een afschrift gemaakt. Dit afschrift staat in de ‘Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345’. Deze registers worden bijgehouden door de klerken van de graven van Holland, Zeeland en West-Friesland. Ze worden bewaard in het Nationaal Archief in Den Haag.
Kijk bij Verdieping voor de transcriptie van deze akte.
