In de jaren 90 van de 16de eeuw wordt de stadsmuur van Schoonhoven versterkt met drie bolwerken aan de oostzijde. De stad is namelijk kort daarvoor twee keer belegerd geweest en ingenomen, eerst door de geuzen en de daarna door Spanjaarden in . Beide kunnen met redelijk gemak de stad veroveren met haar oude middeleeuwse muren en poorten. Op de kaart van Joan Blaeu uit 1649 zijn de bolwerken goed te zien. Maar wat niet blijkt uit de kaart is dat het onderhoud aan de vestingwerken in die 60 jaar ernstig verwaarloosd is.
Door de dreiging van oorlog doet Schoonhoven in 1671 een beroep op de Staten van Holland voor betere verdedigingswerken. Een commissie adviseert in 1672 om de drie bolwerken uit 1595 op te hogen, de grachten waar nodig te verdiepen en de muur aan de noord- en westzijde te voorzien van vijf nieuwe bolwerken. De Kruispoort moest volgens het advies worden afgebroken en vervangen door een nieuwe poort met en lange brug.
Op deze tekening van P. van Willenswaard uit 1887 staat de nieuwe Kruispoort van 1673 afgebeeld. Op de tekening staat: Deze poort werd gebouwd in 1673, ter vervanging van de oude kruispoort, bij gelegenheid dat de stad in den oorlog met Frankrijk enz, aan die zijde met nieuwe vestingwerken versterkt werd, gelijk blijkt uit het opschrift aan de buitenzijde van deze poort.
