Migratie is van alle eeuwen. Ook in Gouda verbleven om allerlei verschillende redenen vele immigranten.
Het leven in Gouda (nummer 18, 2017), door Marianne van der Veer:
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog, aan het einde van de 16e eeuw, wanneer de Vlaamse steden worden ingenomen door de Spanjaarden, komen waarschijnlijk enkele duizenden protestante Vlamingen naar Gouda. Onder de Vlamingen zijn veel lakenwevers die zich vestigen in het lege Maria Magdalenaklooster op de plek waar nu de Nieuwe Marktpassage is. Het gebied krijgt om die reden de naam Klein Vlaanderen.
Ook Joden uit Oost- en Zuid-Europa (Spanje en Portugal) vluchten in die tijd naar de Nederlanden en komen in de 18e eeuw via Amsterdam en Rotterdam ook in Gouda terecht. De Joden mogen geen lid worden van een gilde en zijn om die reden uitgesloten van ambachten en zijn werkzaam in de (detail)handel.
De migratie neemt opnieuw een vlucht in de 20e eeuw vanwege het stijgende oorlogsgeweld en de groeiende welvaart in de tweede helft van de eeuw. Na Belgische vluchtelingen van de Eerste Wereldoorlog komen tijdens het interbellum een groeiend aantal Duitse meisjes hier hun geluk zoeken als dienstbodes. In Nazi-Duitsland neemt vanaf 1935 het geweld tegen Joden toe. Wie kan, pakt zijn spullen en verlaat Duitsland. Nederland is terughoudend en een deel van de vluchtelingen wordt aan de grens teruggestuurd of geïnterneerd in kamp Westerbork. Slechts een heel klein aantal joodse vluchtelingen belandt in Gouda.
Na de Tweede Wereldoorlog blijft het aantal migranten dat naar Gouda komt stijgen. Verschil met de periode daarvoor is dat steeds meer mensen afkomstig zijn uit landen buiten Europa, zowel vluchtelingen als arbeidsmigranten. Hongaren in de jaren 50, Vietnamese bootvluchtelingen na het beëindigen van de oorlog in Vietnam, vluchtelingen uit Chili, Iran, Irak, Bosnië, Afghanistan, Rwanda, China, Somalië, Eritrea en momenteel uit Syrië. Daarnaast komen er in de jaren 60, de periode van de stijgende welvaart, "gastarbeiders" naar Gouda, Turken en vooral Marokkanen. Met het uitbreiden van landen die lid worden van de Europese Unie komen daar steeds meer arbeidsmigranten bij zoals Italianen, Grieken en Polen.
